Czy jeśli uczelnia chce udostępniać w swoim repozytorium instytucjonalnym artykuły w wersji postprint, to potrzebuje zgody autora publikacji czy także wszystkich autorów i współautorów? I co w przypadku jeśli publikacja ma wielu autorów, w tym z zagranicy?
Mowa tutaj o przypadku, gdy umowa z wydawcą oczywiście pozwala autorom na zamieszczenie i udostępnianie wersji postprint na swojej stronie lub właśnie w repozytorium uczelnianym.
Odpowiedzi:
- Jest tutaj kilka kwestii do sprawdzenia. po pierwsze czy artykuł został opublikowany jako open access - i jeśli tak, to na jakiej licencji. Jeśli na CC BY (ewentualnie z dodatkami typu NC, ND lub SA), to uczelnia jak najbardziej może taki artykuł udostępnić w repozytorium, bo autorzy zgodzili się na udostępnienie tekstu na otwartej licencji. Wówczas każdy może go rozpowszechniać. Kwestia druga - jeśli artykuł został wydany bez licencji CC, to znaczy, że autorzy przekazali wydawcy i tylko wydawcy prawa do dysponowania utworem (tekstem). W tej sytuacji uczelnia musi zapytać o zgodę autorów/ współautorów, bo oni zachowali prawa autorskie do tekstu, co oznacza również prawo do dysponowania tekstem. Trzeba najpierw sprawdzić w jaki sposób artykuł został wydany i ewentualnie jaka została podpisana umowa z wydawcą.
- UMCS - przyjęliśmy zasadę, że zgodę na publikację wyraża ten, kto ma autorskie prawa majątkowe. Jeżeli artykuł jest wieloautorski, wszyscy autorzy powinni wyrazić zgodę na publikację, chyba, że przenieśli na kogoś prawa np. na wydawcę. Jeżeli przenieśli prawa (a raczej - swoje udziały w prawie do dzieła zbiorowego) na inny podmiot, ten podmiot powinien wyrazić zgodę. ALE to bez wchodzenia w OA - jak powyżej.
- UJ - W takim przypadku autor i współautorzy powinni udzielić zgody na takie działanie. Może to być zgoda w różnych formach (pisemna, e-mail itp.). Można też zadziałać odpowiednim zarządzeniem, które narzuca odgórnie autorom takie działanie władz uczelni np. zapisy w polityce otwartości uczelni.
- ProteomeXchange: deponowanie danych proteomicznych (czy repozytorium spełnia wymagania NCN)
Repozytorium nadaje trwały identyfikator -
All PX datasets get a unique ProteomeXchange PXD identifier (PXD + a six figure integer, for additional details see: http://www.ebi.ac.uk/miriam/main/collections/MIR:00000513)
Wszystkie informacje w guidlines - https://www.proteomexchange.org/docs/guidelines_px.pdf
- Negocjowanie zmiany licencji z wydawcą na podstawie wymogów NCN
Podstawą są ogólne warunki zawarte w umowie z NCN. W przypadku, kiedy będzie potrzebne jakieś dodatkowe pismo można się skontaktować z zespołem otwartej nauki w NCN, który przygotuje stosowne pismo/zaświadczenie w polskiej i/lub angielskiej wersji językowej.
- Tworzenie kopii zapasowych w myśl metody 1-2-3. Jakie są Państwa zalecenia dla naukowców w tej kwestii?
Lokalizacje kopii zapasowych:
- dysk sieciowy,
- serwery uczelni
- w przypadku dysków zewnętrznych chodzi o to, że nie można przechowywać kopii na dyskach przenośnych zewnętrznych, bo nie są bezpieczne. Takie dyski mogą się spalić i wtedy dane nie będą możliwe do odzyskania.
- Umowy z wydawcami a open access - czy autorzy sami kontaktują się z wydawcą, czy biblioteka/instytucja pośredniczy w tym zakresie?
- UJ - naukowcy sami kontaktują się z wydawcą w sprawie zgody na otwarcie publikacji;
- PG: osoby, które zajmują się weryfikacją licencji artykułów mających trafić do MOSTu Wiedzy, zgłaszają się bezpośrednio do wydawnictw np. w przypadku przekazania praw przez autora lub kiedy brakuje informacji o polityce wydawniczej. Przykładowa treść:
Temat e-maila: Umieszczenie publikacji w otwartym repozytorium instytucjonalnym MOST Wiedzy
Dzień dobry,
w związku ze zgłoszeniem ze strony autora, zwracam się do Państwa z prośbą o wyrażenie zgody na umieszczenie, bez wynagrodzenia, artykułu opublikowanego w czasopiśmie "***" w otwartym repozytorium instytucjonalnym Politechniki Gdańskiej: MOST Wiedzy.
Szczegółowe informacje o artykule:
Autor: ***
Tytuł: ***
Rok wydania: ***
Strony: ***
DOI: ***
Proszę także o udzielenie informacji o licencji, jaką należy zastosować przy udostępnianiu publikacji szerokiemu gronu odbiorców. Teksty artykułów zamieszczone w repozytorium będą opatrzone afiliacją czasopisma "***".
Proszę o przychylne rozpatrzenie mojej prośby.
